Tapu Vekaletinin Kötüye Kullanılması

Tapu Vekaletinin Kötüye Kullanılması Nedir?

Vekalet görevinin kötüye kullanılması, vekilin sadakat ve özen yükümlülüklerine aykırı davranarak vekil eden kişiyi zarara uğratmasıdır.

Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 506. maddesine göre, vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etmekle yükümlüdür. Örneğin, vekilin, vekil edenin arzusuna aykırı olarak bir taşınmazı düşük bedelle üçüncü kişiye devretmesi bu kapsamda değerlendirilir. Bu durumda, vekil eden, tapu iptal ve tescil davası açarak mülkiyet hakkını geri kazanabilir.

Vekalet Sözleşmesinin Temel İlkeleri

Vekalet sözleşmesi, taraflar arasındaki karşılıklı güvene dayanır. Vekilin başlıca yükümlülükleri şunlardır:

1. Talimata Uygun Hareket Etme: Vekil, vekil edenin açık talimatlarına uymalıdır. Ancak acil durumlarda vekil, vekil edenin muhtemel iznini gözeterek hareket edebilir (TBK m.505).

   
   

2. Sadakat ve Özen Borcu: Vekil, işlerini basiretli bir şekilde yürütmeli ve vekil edenin menfaatlerini korumalıdır (TBK m.506).

   
   

3. Hesap Verme Yükümlülüğü: Vekil, yürüttüğü işlerin hesabını vekil edene vermek ve elde ettiği kazançları teslim etmekle yükümlüdür (TBK m.508).

   
   
   
   

Vekalet Görevinin Kötüye Kullanılmasının Sonuçları

Hukuki Sonuçlar

• Tazminat Sorumluluğu: Vekil, kötüye kullanım nedeniyle vekil edenin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.

  
  

• Tapu İptal ve Tescil Davası: Vekilin yetkisini kötüye kullanarak yaptığı işlemler, yolsuz tescil olarak kabul edilir. Vekil eden, tapu iptal davası açarak mülkiyet hakkını geri alabilir (TMK m.1024).

  
  

Ceza Hukuku Açısından

Vekalet görevinin kötüye kullanılması, aşağıdaki suçlara yol açabilir:

• Görevi Kötüye Kullanma Suçu

• Güveni Kötüye Kullanma Suçu

• Dolandırıcılık Suçu

Taşınmaz Hukuku Açısından

• Rayiç değerin çok altında satış yapılması (Yargıtay 1. HD, 2020/117)

• Müvekkilin bilgisi dışında akraba/üçüncü kişiye devir

• Satış bedelinin tamamını almadan tapu devri yapılması vekâlet görevinin kötüye kullanıldığını gösteren örneklerdir.

İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Durumu

Üçüncü kişi, vekilin yetkisini kötüye kullandığını bilmiyor veya bilmesi mümkün değilse (iyiniyetli ise), yapılan işlem geçerli sayılır ve vekil edeni bağlar. Ancak üçüncü kişi kötü niyetliyse veya vekille işbirliği içindeyse, işlem geçersizdir (TMK m.2 ve m.3).

Zamanaşımı

Vekalet görevinin kötüye kullanılmasına dayalı hak talepleri, herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir. Vekil eden, her zaman dava açma hakkına sahiptir.

Vekalet Görevinin Sona Ermesi

Vekalet sözleşmesi, aşağıdaki durumlarda sona erer:

• Taraflardan birinin tek taraflı fesih hakkını kullanması.

• Vekil veya vekil edenin ölümü, ehliyetini kaybetmesi veya iflası (TBK m.513).

• Vekilin görevi kötüye kullanması nedeniyle vekil edenin azil hakkını kullanması.

Sonuç

Vekalet görevinin kötüye kullanılması, hem hukuki hem de cezai sonuçlar doğuran ciddi bir ihlaldir. Vekil edenler, haklarını korumak için tapu iptal davası açabilir, tazminat talep edebilir veya cezai yollara başvurabilir. Bu süreçte hukuki destek almak, hak kaybını önlemek açısından kritik öneme sahiptir.

Uzman Arabulucu

İnegöl Avukat Doğan Can DOĞAN

Randevu: 0553 343 64 91

Avukat Doğan Can DOĞAN KİMDİR? : 

https://www.dogancandogan.av.tr/hakk%C4%B1nda