_edited.png)
Aile Konutunun Satılması Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası
- Doğan Can Doğan
- 19 Eki
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 19 Eki
Evlilik birliği içerisinde eşlerin birlikte yaşadığı konut, Türk Medeni Kanunu’nda özel olarak korunur.
Eşlerden biri, diğer eşin rızası olmadan bu konutu devredemez, satamaz ya da ipotek edemez. Aksi durumda, mağdur eş tapu kaydının iptalini ve taşınmazın tekrar eski hale getirilmesini talep edebilir.
İşte bu süreçte devreye Aile Konutunun Satılması Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası girer.
Aile Konutu Nedir?
Aile konutu, eşlerin evlilik birliği süresince ortak yaşamlarını sürdürdükleri, barınma ihtiyaçlarını giderdikleri konuttur. Sadece tapuda konut olarak geçmesi yeterli değildir; fiilen aile yaşamının sürdürüldüğü yer olmalıdır.
Türk Medeni Kanunu Madde 194 ve Eş Rızası
Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesi gereği:
“Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası olmadan aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez; konut üzerindeki tasarruf haklarını sınırlayamaz veya devredemez.”
Bu hükme göre, aile konutu üzerindeki tasarruflarda diğer eşin yazılı ve açık rızası aranır. Rıza alınmadan yapılan işlem, hukuken sakatlanır.
Aile Konutuna Şerh Konulması Zorunlu mu?
Hayır. Aile konutu şerhi, üçüncü kişilere karşı koruma sağlar ancak şerh bulunmasa bile taşınmazın aile konutu olduğu ispat edilirse kanun koruması devam eder.
Tapu İptali ve Tescil Davasının Şartları
Bu davayı açmak isteyen eşin bazı koşulları sağlaması gerekir:
Taşınmaz aile konutu olmalı: Bu durum fiili kullanım ve tanık beyanlarıyla ispatlanabilir.
Rıza olmaksızın tasarrufta bulunulmuş olmalı: Satış, devir veya ipotek işlemlerinde eşin yazılı onayı alınmamışsa işlem geçersizdir.
Davanın Tarafları Kimlerdir?
Davacı: Rızası olmadan işlem yapılan eş
Davalı: Tapuda malik görünen kişi (eş ya da üçüncü şahıs)
Not: Eğer satış üçüncü kişiden de başka bir kişiye yapılmışsa ve bu kişi iyi niyetliyse tapu iptaline karar verilemez.
İyi Niyetli Üçüncü Kişi Korunur mu?
Türk Medeni Kanunu gereği, iyi niyetli üçüncü kişi taşınmazı satın almışsa bazı durumlarda kazanımı korunabilir. Ancak taşınmazda aile konutu şerhi varsa, artık iyi niyet iddiası mümkün değildir.
🔹 Yani şerh varsa: Satın alan kişi aile konutu olduğunu bilmek zorundadır ve iyi niyetli olsa dahi tapu iptal edilir.
🔹 Şerh yoksa: Eşten satın alan kişinin hakkı korunmaz fakat 3. kişiden satın alan kişi iyi niyetli ise hakkı korunur ve tapu iptaline karar verilmez.
Zamanaşımı Var mı?
Genel olarak mülkiyet hakkına dayanan bu davalarda zamanaşımı yoktur. Ancak TMK m. 712 kapsamında 10 yıl boyunca tapuda malik gözüken üçüncü kişi, kazandırıcı zamanaşımı ile mülkiyeti kazanabilir. Bu yüzden, hak kaybı yaşamamak adına mümkün olan en kısa sürede dava açılması tavsiye edilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Görevli Mahkeme: Aile mahkemesi
Yetkili Mahkeme: Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi
Harç ve Masraflar
Dava konusu ayni hak olduğu için nisbi harç alınır. Harç hesaplaması, dava dilekçesinde beyan edilen taşınmaz değeri üzerinden yapılır. Gelişen süreçte mahkeme, gerçek değerin tespiti için bilirkişi görevlendirebilir ve harç, bilirkişi raporundaki değer kadar alınır.
Ek masraflar:
Bilirkişi ücreti
Tanık dinlenme gideri
Tebligat ücretleri
Sonuç Olarak Aile Konutunun Satılması Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası
Aile konutu, sadece bir taşınmaz değil, aynı zamanda bir ailenin temel yaşam alanıdır. Eşlerden biri, diğer eşin bilgisi ve rızası olmadan bu konutu elden çıkardığında veya üzerinde tasarruf yaptığında, mağdur eşin hukuki yollara başvurma hakkı vardır.
Bu tür durumlarda açılacak aile konutuna dayalı tapu iptali ve tescil davası, hem eşin hem ailenin barınma hakkını korumak adına büyük önem taşır.
Uzman Arabulucu
İnegöl Avukat Doğan Can DOĞAN
Randevu: 0553 343 64 91
Yorumlar